Giới thiệu về mộc nhĩ

Mộc nhĩ, có tên khoa học là Auricularia spp., được biết đến dưới nhiều tên khác nhau như Yew’s ear, Wood Ear, Ear fungus, cũng được gọi là nấm tai mèo hoặc nấm mèo. Thuộc chi Auricularia, mộc nhĩ là một loại nấm ăn phổ biến, phân bố trên khắp các châu lục. Chi này thuộc họ Auriculariaceae và có hàng chục loài khác nhau với đặc điểm riêng biệt về màu sắc, kích thước, và độ dày mỏng của cánh nấm.

Ở Việt Nam, chủ yếu nuôi trồng hai loại mộc nhĩ phổ biến: Auricularia auricula (cánh mỏng, màu nhung) và Auricularia polytricha (cánh dày, màu sẫm). Tính đa dạng của mộc nhĩ còn được thể hiện thông qua nhiều loài khác như A. delicata, A. tenuis, A. emini, A. mesenterica, A. ornata, mỗi loại phát triển ở các vùng địa lý khác nhau.

Mộc nhĩ thường mọc trên các thân cây gỗ khô mục, với cánh nấm có màu nâu nhạt tới nâu sẫm. Khi già, lớp mặt trên của cánh mộc nhĩ có hàng triệu bào tử màu trắng rất nhỏ, giúp chúng phát tán theo gió để bám vào các cành, cây gỗ mục. Mộc nhĩ có khả năng trương nở và thay đổi kích thước đáng kể, tùy thuộc vào giống nấm, với những loại có cánh nấm rộng tới 18 – 20 cm và mỏng chỉ khoảng 3 – 5 cm.

Quy trình trồng mộc nhĩ trên thân cây gỗ

Đây là một chuỗi công việc đầy chăm sóc và kỹ thuật. Dưới đây là một tóm tắt chi tiết của quy trình này:

Chọn gỗ và nhà xưởng

• Chọn loại gỗ mềm, xốp, không độc và có nhựa mủ trắng.
• Gỗ trên 5cm đến 30cm đường kính, tốt nhất là từ 8cm đến 15cm.
• Cắt gỗ thành khúc, nhúng vào nước vôi đặc, sau đó để ráo nhựa từ 7 – 15 ngày.

Chuẩn bị dụng cụ và giống mộc nhĩ

• Sử dụng búa đục lỗ chuyên dụng hoặc khoan để tạo lỗ cấy giống.
• Chuẩn bị bình phun nước, giống mộc nhĩ chất lượng.

Đục lỗ – cấy giống nấm – xếp ủ gỗ nuôi sợi

• Đục lỗ trên thân gỗ, mỗi lỗ cách nhau 10 – 12cm và sâu 2,0 – 2,5cm.
• Cấy giống nấm vào lỗ, đậy miệng lỗ bằng miếng phoi gỗ và xi măng đặc.
• Xếp gỗ ủ trong 15 – 20 ngày, đảo gỗ để sợi nấm mọc đều vào trong thân gỗ.

Ra giàn gỗ – chăm sóc, thu hái

• Xếp gỗ ra giàn, tưới ẩm hàng ngày và bảo vệ cánh nấm khỏi khô.
• Thu hái khi cánh mộc nhĩ phát triển đầy đủ, sau khoảng 7 – 10 ngày.
• Thời vụ nuôi trồng tốt từ tháng 3 đến tháng 8, năng suất khoảng 20 – 25kg/m3 gỗ.
• Mỗi chu kỳ phát triển của mộc nhĩ kéo dài trong khoảng 15 – 20 ngày. Sau mỗi chu kỳ này, quá trình chăm sóc bao gồm việc sử dụng cật nứa và bàn chải để làm vệ sinh gốc nấm, loại bỏ các quả thể nhỏ đã chết, đảo đầu gỗ, và tiếp tục quá trình chăm sóc. Khi đã trải qua 3 – 4 chu kỳ, khi cánh nấm trở nên nhỏ và mỏng, điều này là dấu hiệu của việc giảm dinh dưỡng trong thân gỗ. Để khắc phục tình trạng này, quá trình tưới nước sẽ được ngừng, giúp gỗ khô ẩm tại vị trí hoặc được xếp ủ như ban đầu trong khoảng 18 – 20 ngày. Mục tiêu của việc này là để sợi mọc tiếp tục phát triển vào trong thân gỗ và đồng thời tích luỹ thêm dinh dưỡng. Sau giai đoạn này, quá trình chăm sóc và thu hái mộc nhĩ sẽ tiếp tục như bình thường.

Thời vụ nuôi trồng – năng suất

• Thời vụ nuôi trồng tốt từ tháng 3 đến tháng 8 (ở phía Bắc), có thể trồng quanh năm ở phía Nam.
• Năng suất bình quân là 20 – 25kg mộc nhĩ khô trên 1m3 gỗ.

GOC-Farms Team